Con Quái Vật Của Bong Joon Ho

Từ một khoảnh khắc nhìn thấy quái vật bò lên cầu sông Hàn, Bong Joon Ho đã tạo nên cú sốc điện ảnh lớn nhất lịch sử phim Hàn. Vậy làm sao mà sau gần 20 năm, “con quái vật” trong The Host của Bong Joon Ho vẫn sống sót trong ký ức điện ảnh đại chúng như một cơn ác mộng chưa bao giờ tan, một biểu tượng chưa từng lỗi thời? 

✦ Khởi đầu từ một ảo ảnh 

Năm 1987, một học sinh cấp 3 mang tên Bong Joon Ho tưởng như chỉ đang trải qua kỳ thi căng thẳng. Nhưng khi cậu nhìn ra cửa sổ và thấy một “thứ gì đó lạ lùng” bò lên cầu sông Hàn rồi rơi xuống, điều đó không còn đơn thuần là trí tưởng tượng của một thiếu niên. 19 năm sau, hình ảnh ấy trở thành 괴물 (The Host) tác phẩm vĩ đại thu hút 13 triệu khán giả và làm chấn động nền điện ảnh châu Á. 

Ở thời điểm đó, ai có thể ngờ được rằng một hình ảnh tưởng chừng mơ hồ sẽ trở thành bản thiết kế cho một trong những "quái vật" điện ảnh đáng nhớ nhất thế kỷ 21? 

✦ Bong Joon Ho và màn phá vỡ công thức kinh điển của dòng phim quái vật 

Trong khi phần lớn phim quái vật truyền thống thường giữ “hung thần” ở hậu trường nửa phim đầu để gây hồi hộp, Bong lại chọn cách “phơi bày” nó chỉ sau 13 phút 50 giây. Không phải để phô trương kỹ xảo mà là để truyền tải thông điệp: tai họa thật sự không bao giờ báo trước. Không chỉ đơn thuần là sinh vật đột biến, "quái vật sông Hàn" trong The Host còn là biểu tượng đa tầng. 

Tầng đầu tiên phơi bày hệ quả của ô nhiễm môi trường và chủ nghĩa thực dân hiện đại khi nguồn gốc quái vật xuất phát từ hóa chất mà lính Mỹ thải ra sông. 

Tầng thứ hai là lời mỉa mai về thông tin sai lệch thời chiến với nhân vật người Mỹ khẳng định có virus dù không bằng chứng nào tồn tại. Và cuối cùng là nỗi ám ảnh thời hiện đại nơi người dân không biết sợ thứ gì hơn: quái vật thật hay hệ thống quyền lực phi lý. 

✦ Gia đình chống lại quái vật và cả hệ thống 

Không có chiến binh siêu anh hùng, không có đội quân chính phủ hùng mạnh The Host đưa khán giả theo chân một gia đình "thất bại điển hình": người cha ngốc nghếch (Song Kangho), cô em gái tuyển thủ bắn cung luôn chậm tay (Bae Doona), cậu em trai vô công rồi nghề (Park Haeil) và ông bố già (Byun Heebong). 

Khi cô cháu gái nhỏ Hyunseo (Go Ahsung) bị bắt đi, cả gia đình đột ngột trở thành chiến binh không vì thế giới, mà vì người thân. Câu chuyện dần chuyển từ phim quái vật sang hành trình của tình thân và sự phản kháng. 

Những khoảnh khắc tưởng như phi lý như cảnh cả gia đình tưởng tượng cho Hyunseo ăn mì gói trong nhà kho trở thành đòn đánh cảm xúc sâu nhất. Một quốc gia bị khủng hoảng niềm tin chỉ còn lại gia đình như pháo đài cuối cùng. 

✦ Quái vật biểu tượng hay sinh vật? 

Dù bị dán nhãn “phim phản Mỹ” bởi nhiều nhà phê bình phương Tây, Bong Joon Ho từng khẳng định: “Tôi không cố làm một bộ phim chính trị. Tôi chỉ kể câu chuyện của một gia đình trong thảm họa.” 

Thế nhưng, ở một xã hội nơi mọi thứ đều bị giám sát, dập khuôn và kiểm soát bởi cấu trúc quyền lực thì ngay cả câu chuyện của một gia đình nhỏ cũng mang tính chất chính trị. Và đó chính là đặc sản của Bong Joon Ho: không gào thét, không giương biểu ngữ, nhưng mỗi cú máy đều mang lực đạo như nhát chém vào hệ thống. 

✦ Những viên gạch xây nên con quái vật 

Kỹ xảo "thô mà thật": Dù không có ngân sách khủng như Hollywood, Bong vẫn tạo nên quái vật đáng sợ bằng cách kết hợp CGI vừa đủ, không lạm dụng. Tuyển chọn diễn viên sắc sảo: Sự trở lại của dàn diễn viên cũ từ Memories of Murder như Kim Roiha, Park Noshik tạo nên nhịp điệu diễn xuất thân thuộc và chắc tay. 

Go Ahsung từ thiếu nữ bị quái vật bắt đến nữ chính gạo cội: Nữ diễn viên nhí được chọn bởi Bong đã có bước chuyển mình từ The Host đến Snowpiercer và gần đây là Samjin Company English Class minh chứng rằng lựa chọn của đạo diễn không bao giờ ngẫu nhiên. 

✦ Vì sao The Host vẫn còn sống? 

Gần 20 năm đã trôi qua kể từ ngày 괴물 ra rạp. Dự án phần hai từng được lên kế hoạch, nhưng không thành hiện thực. Dù vậy, khán giả vẫn không quên hình ảnh quái vật vẫy đuôi bên bờ sông Hàn, hay ánh mắt điên dại của một người cha chạy trong tuyệt vọng vì con gái. 

Bởi vì “quái vật” trong phim chưa bao giờ là thứ cần giết chết mà là thứ cần hiểu, đối mặt và vượt qua. The Host không chỉ là phim về quái vật. Nó là phim về con người bị bỏ rơi, bị lừa dối, nhưng vẫn đứng lên chiến đấu vì điều cuối cùng còn giữ lại: gia đình.