Những góc khuất sau vụ thảm sát Jeju

Có những bộ phim không xem để giải trí, mà để lắng nghe. Có những câu chuyện không kể ra để được cảm thương, mà để được chứng nhận. “Những Giọng Nói” (목소리들) là một tác phẩm như vậy – một thước phim tài liệu tưởng chừng nhỏ bé, nhưng bên trong chứa đựng sức nặng của cả một thời đại bị buộc phải câm lặng.

Khi ký ức đau thương không nằm ở con số, mà trong sự sống còn

Lấy bối cảnh cuộc thảm sát Jeju 4.3 – một trong những chương đen tối nhất của lịch sử Hàn Quốc thế kỷ 20 – bộ phim không tái hiện bằng hình ảnh chiến tranh hay chính trị, mà đi thẳng vào tiếng nói của những người phụ nữ sống sót. Những người không chỉ mất đi người thân, mà còn bị ép phải sống tiếp trong sự im lặng, mặc cảm, và tội lỗi không phải do mình gây ra.

Ở đây, nhân vật không chỉ là "nhân chứng", mà là những con người thực sự đã chịu đựng – từ bên ngoài lẫn bên trong. Kim Eun-soon, người duy nhất trở về từ một nhóm phụ nữ bị quân đội đưa đi trong một đêm trăng. Cái sống của bà không phải là may mắn, mà là một bản án dai dẳng. Bà sống như một cái bóng, như thể mình đã phản bội người thân chỉ vì còn thở.

Hay như Kim Yong-il, người tận mắt chứng kiến một phụ nữ mang thai bị xử tử giữa ban ngày để “làm gương” cho dân làng. Cảnh tượng ấy trở thành gánh nặng cả đời mà bà chẳng thể kể với ai – cho đến khi một chiếc micro của nhà nghiên cứu nhẹ nhàng được đặt trước mặt bà.

Những “nhân vật” trong phim không diễn, không kịch tính hóa, nhưng từng lời nói, từng cái liếc mắt, từng sự ngập ngừng khi kể chuyện... đều có sức lay động mạnh hơn bất kỳ bản hùng ca nào. Họ là những người phụ nữ đáng ra phải được yêu thương, được sống bình thường, nhưng bị biến thành nạn nhân hai lần – một lần vì bạo lực, và một lần vì xã hội lặng thinh.

Phụ nữ – nạn nhân bị lãng quên trong thảm kịch lịch sử

Một trong những điều đáng suy ngẫm nhất mà “Những Giọng Nói” đem lại, là sự nhận thức lại về vai trò và tổn thương của phụ nữ trong các cuộc thảm sát. Khi phần lớn tài liệu lịch sử tập trung vào số lượng nạn nhân nam giới, bộ phim nhấn mạnh một điều tưởng chừng quá hiển nhiên: số người chết không bao giờ là toàn bộ câu chuyện.

Phụ nữ không chỉ mất chồng, mất cha, mất con – họ còn mất cả tiếng nói. Một số bị cưỡng hiếp, bị cưỡng hôn, hoặc bị ép sống với chính những người đã sát hại người thân mình – và rồi im lặng suốt hàng chục năm vì sợ, vì hổ thẹn, vì chẳng ai tin. Họ trở thành những người gánh chịu ký ức tập thể của cả một cộng đồng mà không có cách nào giải tỏa.

Trong phim, một câu hỏi ám ảnh được đặt ra: tại sao những lời kể chân thật này lại chỉ được lắng nghe khi họ đã gần đất xa trời? Phải chăng vì xã hội chưa từng sẵn sàng để nghe họ? Hay vì những tổn thương của phụ nữ luôn bị xếp sau – kể cả trong lịch sử?

Từ tổn thương cá nhân đến ký ức tập thể

“Những Giọng Nói” không kể câu chuyện bằng những thước phim giật gân hay hình ảnh sốc. Thay vào đó là sự chậm rãi, kính trọng, và kiên nhẫn. Máy quay không chen vào cảm xúc, không làm thay nước mắt. Nó đứng từ xa, lặng lẽ chứng kiến những lời kể lần đầu được cất lên sau 70 năm.

Điều đáng trân trọng ở bộ phim là không kết thúc bằng nỗi đau, mà bằng sức sống. Hình ảnh những người phụ nữ vẫn tiếp tục làm việc, vẫn gánh vác gia đình, vẫn bước ra biển như những “nữ thần của đảo Jeju” – là một lời khẳng định: dù bị đè nén, họ không gục ngã. Ký ức có thể là nỗi đau, nhưng cũng là thứ duy nhất giữ họ lại với chính mình.

Câu chuyện của họ không chỉ là “phụ lục” của lịch sử, mà là phần cốt lõi để hiểu về bản chất của một xã hội từng ngoảnh mặt. Qua họ, ta thấy rằng: công lý không chỉ là xét xử kẻ phạm tội, mà còn là công nhận nỗi đau của người bị hại.

“Những Giọng Nói” – không phải để xem, mà để lắng nghe

Trong thời đại của những bộ phim “thời sự hóa”, khi lịch sử thường bị giản lược thành những dòng tóm tắt trên mạng xã hội, “Những Giọng Nói” nhắc nhở rằng có những ký ức chỉ có thể truyền đạt qua sự im lặng lâu dài và những giọt nước mắt muộn màng.

Đây là bộ phim nên xem không phải vì nó hay, mà vì nó đúng. Đúng thời điểm, đúng cách kể, và đúng lúc chúng ta cần học cách lắng nghe hơn là nói.

Nếu từng nghĩ rằng “đã qua rồi thì thôi”, bộ phim này có thể khiến suy nghĩ ấy chùng lại. 

Bởi sự thật không bao giờ ngủ yên – nó chỉ đợi được lắng nghe, từ chính những người suốt đời đã bị buộc phải im lặng.