"Già hóa và nghèo đi", Hàn Quốc tăng trưởng dự đoán bằng 0 vào năm 2040 và thời gian cải cách không còn nhiều

Hàn Quốc có thể bước vào kỷ nguyên tăng trưởng bằng 0 chỉ trong vòng 15 năm tới. Đây không còn là một cảnh báo xa vời mà là kịch bản trung tâm được đưa ra bởi Viện Phát triển Hàn Quốc KDI trong báo cáo mới nhất về tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế.

Theo phân tích của KDI, tiềm năng tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc có thể giảm xuống mức khoảng 0.7 phần trăm trong giai đoạn 2031 đến 2040. Sang thập niên 2040, mức này thậm chí chỉ còn 0.1 phần trăm. Kịch bản bi quan hơn dự báo con số này sẽ rơi xuống âm 0.3 phần trăm. Nói cách khác, nền kinh tế có thể bắt đầu co lại trong vòng chưa đầy hai thập kỷ. Tình trạng tăng trưởng âm không còn là rủi ro mà là một khả năng thực tế cần được chuẩn bị trước.

Điều đáng lo hơn là xu hướng này diễn ra nhanh hơn dự kiến. Chỉ trong vòng chưa đầy ba năm, KDI đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng tiềm năng của thập niên 2030 và 2040 lần lượt là 0.6 điểm phần trăm. Điều này cho thấy động lực tăng trưởng đang suy giảm với tốc độ lớn hơn cả những gì các nhà hoạch định chính sách hình dung. Tăng trưởng tiềm năng phản ánh mức tăng trưởng tối đa mà một nền kinh tế có thể đạt được khi sử dụng hiệu quả các nguồn lực hiện có. Khi con số này giảm xuống gần 0, điều đó có nghĩa là ngay cả khi toàn bộ nguồn vốn và lao động được huy động tối đa, nền kinh tế cũng khó có thể tăng trưởng một cách bền vững.

Theo KDI, nguyên nhân lớn nhất dẫn tới sự sụt giảm tăng trưởng tiềm năng chính là tốc độ già hóa dân số quá nhanh. Lực lượng lao động từ 15 đến 64 tuổi đã đạt đỉnh vào năm 2019 với khoảng 37 triệu người. Kể từ đó, con số này liên tục đi xuống. Tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động được dự báo giảm từ 69.5 phần trăm trong năm 2024 xuống chỉ còn 51.9 phần trăm vào năm 2050.

Trong khi đó, tỷ lệ người trên 65 tuổi dự kiến tăng gần gấp đôi, từ 20.3 phần trăm lên tới 40.1 phần trăm trong cùng thời kỳ. Đây là sự chuyển dịch cơ cấu dân số có tốc độ nhanh hàng đầu thế giới, tạo ra áp lực chưa từng có lên năng suất lao động, chi phí an sinh xã hội và hệ thống y tế.

Lực lượng lao động già hơn cũng đồng nghĩa với năng suất thấp hơn. Theo dữ liệu, thu nhập bình quân của lao động trên 60 tuổi thấp hơn đáng kể so với nhóm 30 đến 50 tuổi. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động cũng chỉ bằng một nửa.

Kết quả là đóng góp của lao động vào tăng trưởng được dự báo sẽ chuyển sang âm từ sau năm 2030. Cùng với hiệu suất sử dụng vốn giảm do dân số tiêu dùng ít đi, Hàn Quốc sẽ chứng kiến mức tăng trưởng GDP đầu người giảm mạnh. Trong kịch bản trung tính, mức tăng trưởng GDP bình quân đầu người sẽ từ 1.6 phần trăm trong giai đoạn 2025 đến 2030 giảm xuống còn 0.7 phần trăm trong giai đoạn 2041 đến 2050. Kịch bản bi quan cho thấy mức tăng chỉ còn 0.3 phần trăm.

Điều đáng lưu ý là ngay cả trong kịch bản lạc quan, tiềm năng tăng trưởng cũng giảm dần theo thời gian. Dù có sự bứt phá về công nghệ như AI hay đổi mới cơ cấu nền kinh tế, tăng trưởng tiềm năng trong dài hạn vẫn được dự báo dưới mức 1 phần trăm. Điều này phản ánh rằng các yếu tố nhân khẩu học là lực kéo mạnh nhất đang ghìm tốc độ phát triển của quốc gia.

KDI nhấn mạnh rằng để tránh kịch bản tăng trưởng bằng 0 trở thành hiện thực, Hàn Quốc cần thúc đẩy cải cách cơ cấu một cách mạnh mẽ. Trọng tâm là xóa bỏ các rào cản cạnh tranh, cải thiện hiệu suất trong khu vực dịch vụ và đặc biệt là thúc đẩy sự tham gia của người cao tuổi vào thị trường lao động. Một chiến lược kinh tế hóa dân số già là điều không thể tránh khỏi nếu muốn giữ cho nền kinh tế tiếp tục vận hành.

Với tốc độ già hóa như hiện nay, thời gian dành cho cải cách không còn nhiều. Nếu không hành động quyết liệt trong 5 đến 10 năm tới, Hàn Quốc sẽ phải chuẩn bị sống chung với một thực tế mới. Tăng trưởng thấp sẽ trở thành mặc định. Tăng trưởng âm sẽ không còn là viễn cảnh mà là con số trong báo cáo hàng năm.