Đằng sau giấc mơ Hàn Quốc dưới góc nhìn của những lao động nhập cư Nepal

Bài viết lấy cảm hứng từ phim tài liệu "Ở Xứ Sở Của Máy Móc" — Jeonju Project Lab)

Khi rời Nepal, trong hành lý của những người lao động chỉ có hai thứ: hy vọng và kỳ vọng. Ai cũng tin rằng Hàn Quốc sẽ là miền đất hứa — nơi đổi đời, nơi những đồng đô la có thể gửi về nhà, nơi gia đình có thể ngẩng cao đầu ở quê hương vì có con đi làm ở xứ người. Nhưng Hàn Quốc đón họ bằng một thực tế hoàn toàn khác. Đó không phải là miền đất hứa, mà là một cỗ máy khổng lồ đã chạy từ lâu, và những con người nhỏ bé ấy chỉ là những linh kiện thay thế trong guồng quay vô tận đó.

Bánh xe sản xuất không bao giờ dừng lại 

Mỗi ngày bắt đầu từ tờ mờ sáng. Trên một trang trại bò sữa, một người Nepal làm việc quần quật: cho hàng chục con bò ăn, dọn phân, vắt sữa. Những con bò bị mắc vào máy vắt sữa lạnh ngắt, rút cạn kiệt từng giọt. 

Quan sát cảnh ấy, đôi khi chính bản thân người làm cũng chẳng thấy khác biệt mấy giữa mình và những con vật bị vắt sữa. Cả hai đều bị bóp nghẹt trong guồng máy sản xuất công nghiệp lạnh lùng. Đã có lần, một con bê nhỏ chết non. 

Xác nó được đưa lên xe, chôn xuống hố sâu đã đào sẵn. Không ai khóc, không có tang lễ, không có tiễn đưa. Mọi thứ diễn ra như thể đó chỉ là một phần vận hành thường nhật. Giữa sự thờ ơ đó, dường như cái chết của chính con người cũng nhẹ bẫng chẳng khác gì.

Khi những cái chết trở thành con số vô danh 

Không chỉ một vài người Nepal. Trong các nhà máy, công trường, trang trại trên khắp Hàn Quốc, những lao động nước ngoài khác cũng đang gục ngã từng ngày. Có người chết vì tai nạn lao động. Có người kiệt sức vì làm việc quá giờ. 

Có người tự tử vì bị bóc lột, bị giam hộ chiếu, bị chủ quỵt lương. Có những cái chết chưa từng được điều tra, chưa từng được nhắc đến. Họ lặng lẽ mất đi như thể chưa từng tồn tại. Hệ thống vốn không cần phải cố che giấu. 

Vì chẳng ai muốn nhìn. Thành phố rực rỡ vẫn sáng đèn, GDP vẫn tiếp tục tăng trưởng, và phía sau tấm màn lấp lánh ấy, sự hủy diệt nhân phẩm vẫn diễn ra hàng ngày.

Những bài thơ viết bằng tiếng mẹ đẻ 

Không ai nghe. Không ai quan tâm. Thế nên, họ bắt đầu viết. 35 người Nepal đã cầm bút, biến những nỗi đau, những ẩn ức trong các nhà máy và công trường thành những vần thơ trong cuốn "Đây là thành phố của máy móc". 

Không phải bằng tiếng Hàn, không phải bằng thứ tiếng cầu xin, mà bằng chính tiếng mẹ đẻ trong trẻo của họ. Mỗi câu chữ trong tập thơ ấy như những mũi kim nhỏ, đâm xuyên qua lớp vỏ lạnh lẽo của hệ thống. Không phải là sự oán thán, cũng không phải là lời cầu xin thương hại — mà là sự khẳng định rằng dù bị đối xử như công cụ, họ vẫn là những con người còn cảm xúc, còn đau đớn, còn tự trọng. 

Những câu hỏi lặng lẽ giữa bóng tối Hàn Quốc 

Có lần, trong một buổi trò chuyện hiếm hoi, những người Nepal ngồi lại, đối diện nhau, tự hỏi: vì sao Hàn Quốc lại thành công? Một người trả lời: "Vì họ coi con người như máy móc." Người khác đáp ngay: "Nhưng đó không phải là cách để làm người." Trong khoảnh khắc ấy, dường như những ánh đèn Seoul không còn quá rực rỡ. 

Vì đằng sau sự hào nhoáng ấy, là biết bao thân phận bị nghiền nát trong cỗ máy công nghiệp. Là những câu chuyện mà người Hàn vốn không muốn nghe, cũng chẳng muốn kể. Họ có thể tự hào với bạn bè quốc tế về BTS, về Park Ji-sung, về Kim Yuna. Nhưng mấy ai dám hỏi về những lao động nhập cư đã chết trong các công trường lạnh lẽo?

Đằng sau một Hàn Quốc ngẩng cao đầu, là vô số những người Nepal đang cúi mặt lặng lẽ giữ cho cỗ máy ấy tiếp tục chạy. Đổi lại, nhân phẩm của họ bị vắt kiệt, niềm hy vọng của họ bị nghiền nát — như chính những cỗ máy vô tri mà họ đang phục vụ. 

(Bài viết lấy cảm hứng từ phim tài liệu "Ở Xứ Sở Của Máy Móc" — Jeonju Project Lab)