Khi K-Drama Ngã Quỵ Dưới Đế Chế Netflix

Từng được tung hô là "vị cứu tinh" đưa K-Drama ra toàn cầu, nhưng sau 10 năm, Netflix đang để lại một vết nứt sâu hoắm trong hệ sinh thái phim ảnh Hàn Quốc. Và đáng buồn hơn, những vết rạn đó không còn dễ dàng vá lại. 

Khi Netflix lần đầu đặt chân vào Hàn Quốc vào năm 2015, ít ai có thể hình dung được rằng nền công nghiệp nội dung nước này sẽ trải qua một cuộc thay đổi toàn diện chỉ trong vòng một thập kỷ. 

Ban đầu, Netflix giống như một cơn gió mới, đưa K-Drama bứt khỏi giới hạn châu Á và lan tỏa mạnh mẽ trên toàn cầu. 

Mr. Sunshine, Kingdom, Squid Game hay The Glory đều lần lượt trở thành hiện tượng toàn cầu, đưa hình ảnh Hàn Quốc đến những nơi từng xa lạ với khái niệm "Hallyu". 

Không chỉ mở rộng thị trường, Netflix còn thay đổi thói quen tiêu thụ nội dung toàn cầu. Người dùng ở Mỹ, châu Âu, Nam Mỹ dần quen với việc thưởng thức các bộ phim bằng tiếng Hàn, và K-Drama trở thành món ăn tinh thần quen thuộc của hàng trăm triệu khán giả quốc tế. 

Những con số biết nói: từ chỉ hơn 60 nội dung liên quan đến Hàn Quốc vào năm 2016, đến năm 2018 đã vọt lên hơn 550, và năm 2025 dự kiến sẽ có tới 32 phim Hàn Quốc gắn mác "Netflix Original". Tuy nhiên, đằng sau sự bùng nổ ấy là những vết rạn đang ngày càng lan rộng trong chính hệ sinh thái K-Drama. 

Với nguồn tài chính khổng lồ, Netflix áp đảo thị trường nội địa, đưa ra mức chi phí sản xuất mà trước đây chỉ có trong mơ: Squid Game 2 được cho là tiêu tốn tới 160 tỷ won mỗi tập, trong khi một bộ phim đình đám trước kia như Goblin cũng chỉ có chi phí 8 tỷ won mỗi tập. 

Các diễn viên hạng A, vốn đã nổi tiếng, giờ đây càng được ưu ái, với cát-xê mỗi tập phim leo tới 3–10 tỷ won, tạo ra một cuộc phân hóa sâu sắc: những nhà sản xuất lớn và ngôi sao sáng giá càng phất lên, trong khi các nhà làm phim độc lập, diễn viên phụ và các công ty nhỏ lại chìm sâu hơn vào khủng hoảng. 

Không chỉ vậy, số lượng phim truyền hình nội địa cũng giảm mạnh. Năm 2012, các đài truyền hình lớn như KBS, MBC, SBS phát sóng tổng cộng 91 bộ phim; đến năm 2023, con số đó giảm xuống chỉ còn 32. 

Chỗ trống do phim truyền hình để lại nhanh chóng được lấp đầy bởi các chương trình thực tế và gameshow, trong khi các đài bắt đầu phụ thuộc ngày càng nhiều vào việc bán bản quyền phim cho Netflix và các OTT nước ngoài. Sự suy giảm không dừng lại ở lĩnh vực truyền hình. 

Ngành điện ảnh Hàn Quốc, từng tự hào với các bộ phim "chạm mốc 10 triệu vé" mỗi năm, giờ đây cũng vật lộn với tình trạng giảm sút. 

Số lượng phim bom tấn ngày càng hiếm, và rạp chiếu phim trở thành nơi xa lạ đối với thế hệ trẻ, những người đã quen với việc xem phim trên điện thoại, tablet, hay máy tính tại nhà. 

Khi Liên hoan phim quốc tế Busan một trong những sự kiện điện ảnh lớn nhất châu Á lựa chọn bộ phim Netflix làm phim khai mạc, đó không chỉ là một quyết định chiến lược, mà còn là dấu hiệu cho thấy: điện ảnh Hàn Quốc buộc phải thích nghi với một kỷ nguyên mới, nơi ranh giới giữa rạp chiếu và nền tảng số dần bị xóa mờ. 

Về phía các chuyên gia, tiếng chuông cảnh báo đã vang lên từ lâu. Sự phụ thuộc quá lớn vào Netflix đồng nghĩa với việc K-Drama mất dần sự đa dạng và khả năng tự chủ. 

Netflix ưu tiên thị trường không nói tiếng Anh, trong khi Bắc Mỹ – thị trường then chốt của ngành giải trí thế giới vẫn là một "pháo đài" mà K-Drama chưa thể chạm tới bằng sức riêng của mình. 

Giải pháp, theo giới chuyên môn, là phải nhanh chóng mở rộng kênh phân phối, tìm cách hợp tác với các OTT khác như HBO, Amazon Prime, và đặc biệt là nhắm vào thị trường Mỹ gốc Á đang ngày càng phát triển. 

Một đề xuất thú vị khác là hợp tác với Nhật Bản quốc gia có thế mạnh về anime để chuyển thể các anime nổi tiếng thành K-Drama, khai thác sức mạnh kết hợp của hai nền công nghiệp giải trí lớn nhất châu Á. 

Sự trỗi dậy của các nền tảng OTT nội địa như TVING, Watcha cũng được coi là chìa khóa để đa dạng hóa nguồn phát hành và giữ cho sinh khí K-Drama không bị một mình Netflix chi phối. 

Những thành công nhỏ lẻ như Lovely Runner (선재 업고 튀어) bộ phim do TVING sản xuất với dàn diễn viên trẻ, sau đó thành công rực rỡ trên nhiều nền tảng khác – đang mở ra những hy vọng mới. 

Netflix đã mang K-Drama ra thế giới, nhưng cũng đang vô tình làm xói mòn nền móng vốn đã từng khiến Hàn Quốc tự hào. 

Nếu không nhanh chóng xây dựng lại hệ sinh thái sáng tạo, tìm lại con đường tự chủ, K-Drama sẽ chỉ còn là một cái bóng hoài niệm – lung linh dưới ánh đèn toàn cầu, nhưng trống rỗng trong chính quê nhà.