Người nước ngoài tại Hàn Quốc : Sự phân biệt đối xử và những hệ quả xã hội

Khám phá thực trạng phân biệt đối xử với người nước ngoài tại Hàn Quốc, nguyên nhân, tác động xã hội và các giải pháp hướng tới cộng đồng đa văn hóa.

Trong những năm gần đây, Hàn Quốc trở thành điểm đến hấp dẫn đối với người nước ngoài nhờ nền kinh tế phát triển, cơ hội việc làm, và văn hóa nổi tiếng trên toàn cầu. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội đó, một vấn đề xã hội không thể bỏ qua là sự phân biệt đối xử với người nước ngoài, tồn tại cả trong đời sống thường nhật lẫn môi trường làm việc. Dù Hàn Quốc đã có nhiều chính sách hỗ trợ người nước ngoài, thực tế trải nghiệm của họ vẫn nhiều khi đối mặt với định kiến, rào cản văn hóa và pháp lý.

Bối cảnh và thực trạng

Hàn Quốc, từ một xã hội gần như đồng nhất về dân tộc, đã trở nên đa dạng hơn trong hai thập kỷ qua. Theo thống kê của Cục Di trú Hàn Quốc, số lượng người nước ngoài cư trú tại Hàn Quốc đã vượt mốc 2,5 triệu người vào năm 2024, bao gồm lao động nước ngoài, sinh viên, và người kết hôn với công dân Hàn. Dù con số này tăng nhanh, xã hội Hàn Quốc vẫn đang trong quá trình điều chỉnh để thích ứng với sự đa dạng về văn hóa và chủng tộc.

Nhiều người nước ngoài phản ánh rằng họ phải đối mặt với định kiến trong đời sống hàng ngày: từ việc thuê nhà, tìm việc làm, đến việc giao tiếp với cơ quan hành chính. Ví dụ, một số chủ nhà từ chối cho thuê căn hộ nếu người thuê là người nước ngoài, với lý do "khó kiểm soát và khác văn hóa". Trong môi trường làm việc, nhiều lao động nước ngoài báo cáo họ thường nhận mức lương thấp hơn so với đồng nghiệp Hàn mặc dù cùng vị trí và cùng khối lượng công việc.

Nguyên nhân của sự phân biệt đối xử

1. Văn hóa đồng nhất và bảo thủ

Hàn Quốc là một quốc gia từng có lịch sử dân tộc đồng nhất mạnh mẽ, với giá trị tập trung vào cộng đồng và gia đình. Việc xuất hiện nhiều người nước ngoài với ngôn ngữ, phong tục, và lối sống khác biệt khiến một bộ phận người dân cảm thấy khó thích nghi, dẫn đến thái độ cảnh giác hoặc kỳ thị thầm lặng.

2. Thiếu kiến thức về văn hóa đa dạng

Định kiến xuất hiện một phần do thiếu hiểu biết về văn hóa nước ngoài. Nhiều người dân Hàn Quốc chưa có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với người nước ngoài, dẫn đến việc dựa vào stereotype, ví dụ như định kiến về người Đông Nam Á hay người da màu. Những định kiến này thường được lan truyền qua truyền thông, mạng xã hội, hoặc môi trường xung quanh.

3. Pháp lý và chính sách chưa đồng bộ

Mặc dù Hàn Quốc có nhiều chính sách bảo vệ quyền lợi người lao động nước ngoài, trong thực tế, hệ thống pháp luật chưa đủ chặt chẽ để xử lý các vụ phân biệt đối xử hàng ngày. Việc khiếu nại gặp khó khăn do rào cản ngôn ngữ, thủ tục phức tạp, và nỗi sợ mất việc làm hoặc bị trục xuất.

Hệ quả xã hội

Sự phân biệt đối xử không chỉ ảnh hưởng đến người nước ngoài mà còn tác động đến hình ảnh quốc gia và sự phát triển xã hội:

1. Tinh thần và sức khỏe người nước ngoài: Cảm giác bị cô lập và không được chấp nhận dẫn đến stress, trầm cảm, và khó khăn trong hòa nhập xã hội. Nhiều sinh viên và lao động nước ngoài tâm sự rằng họ cảm thấy cô đơn và phải tự tìm cộng đồng hỗ trợ.
2. Hiệu quả kinh tế: Khi lao động nước ngoài không được đối xử công bằng, năng suất và sáng tạo bị hạn chế. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các ngành công nghiệp phụ thuộc vào lao động quốc tế.
3. Hình ảnh quốc tế: Sự kỳ thị có thể tạo ra ấn tượng tiêu cực về Hàn Quốc trên trường quốc tế, đặc biệt khi các sự kiện, bài báo phản ánh trải nghiệm tiêu cực của người nước ngoài được chia sẻ rộng rãi.

Những bước tiến và giải pháp

Hàn Quốc đã nhận thấy vấn đề và có những bước tiến nhất định trong xã hội:

• Chương trình giáo dục đa văn hóa: Một số trường học và tổ chức cộng đồng tổ chức các lớp học và hoạt động giao lưu văn hóa để tăng sự hiểu biết và tôn trọng giữa người dân bản địa và người nước ngoài.
• Hỗ trợ pháp lý và tư vấn: Chính phủ và các tổ chức phi chính phủ cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý, hỗ trợ khiếu nại về phân biệt đối xử. Tuy nhiên, việc phổ biến thông tin và tiếp cận vẫn còn hạn chế.
• Chiến dịch nâng cao nhận thức: Các chiến dịch trên truyền thông và mạng xã hội nhằm thay đổi thái độ, giảm định kiến, và thúc đẩy sự đa dạng trong cộng đồng.

Sự phân biệt đối xử với người nước ngoài tại Hàn Quốc là một vấn đề xã hội phức tạp, xuất phát từ lịch sử, văn hóa, và các rào cản pháp lý. Để xây dựng một xã hội cởi mở, Hàn Quốc cần đẩy mạnh giáo dục đa văn hóa, hoàn thiện pháp luật bảo vệ quyền lợi người nước ngoài, và khuyến khích sự giao tiếp trực tiếp giữa các cộng đồng.

Đối với cộng đồng người nước ngoài, việc hiểu văn hóa, tìm kiếm mạng lưới hỗ trợ và kiên nhẫn trong quá trình hòa nhập là rất quan trọng. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, khả năng chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt sẽ không chỉ giúp cá nhân người nước ngoài mà còn làm xã hội Hàn Quốc trở nên giàu giá trị và bền vững hơn.

Theo Kim Chi Nha