The Host của Bong Joon Ho có thật sự là phim chống Mỹ?

Khi con quái vật chưa chắc là thứ bò ra từ sông Hàn, mà có thể đến từ… căn cứ quân đội Mỹ. 

✦ Một bộ phim quái vật... với chất độc khai mào từ phòng thí nghiệm Mỹ 

Năm 2006, khi The Host ra rạp, khán giả bị cuốn hút bởi sự xuất hiện quá sớm và dữ dội của một con quái vật đột biến sống dưới sông Hàn. Nhưng nếu nhìn kỹ hơn, “con quái vật” không chỉ là sinh vật ăn thịt mà là hậu quả sinh ra từ một lệnh đổ hóa chất của một sĩ quan Mỹ cho một trợ lý Hàn Quốc trong cảnh mở đầu phim. 

“The Han River is broad. It’ll be fine.”câu nói hờ hững ấy được xem là tiếng chuông mở màn cho mọi tai họa trong phim. 

Cảnh tượng ấy không phải ngẫu nhiên. Nó gợi nhắc đến “sự kiện McFarland” năm 2000, khi một nhân viên quân đội Mỹ thực sự bị cáo buộc đổ chất formaldehyde xuống sông Hàn. Bong Joon-ho không phủ nhận cảm hứng từ vụ việc này. 

✦ Tầng tầng lớp lớp chỉ trích ẩn giấu trong hình hài quái vật 

Liệu đây chỉ là chỉ trích một sự kiện môi trường? Hay còn nhiều tầng nghĩa hơn? Cùng điểm lại các tình tiết mang tính chính trị trong phim: Truyền thông và chính quyền Mỹ độc chiếm quyền kể chuyện: nhân vật chính Kang-du bị kết tội lan truyền virus, trong khi người lính Mỹ mới là người được ca ngợi vì “cứu người” dù anh này chỉ chiến đấu vài giây rồi... chết. 

“Virus” không hề tồn tại, nhưng Mỹ và Hàn Quốc vẫn lặng lẽ xử lý bằng cách… khoan hộp sọ Kang-du. Cảnh này có thể vừa gây sốc, vừa châm biếm kiểu “quyết định y tế trên cơ thể thuộc địa”. 

Agent Yellow loại vũ khí sinh học chưa qua thử nghiệm được thả giữa trung tâm thành phố, bất chấp phản đối của người dân. Cảnh tượng này vừa mang hơi hướng Hollywood tận thế, vừa giống chiến dịch tẩy chay người biểu tình bằng vòi rồng tại Hàn Quốc. 

Cảnh sát Hàn Quốc cũng bị phê phán: không giải thích, chỉ bật TV để “tin tức lo giúp phần suy nghĩ”. Cả hệ thống dường như đã được “tự động hóa” trong vai trò công cụ phục vụ sức mạnh lớn hơn và ở đây là Mỹ. 

✦ Chống Mỹ? Hay chống sự lệ thuộc? 

Nhiều người vội vàng gắn mác The Host là "phim phản Mỹ", nhưng đạo diễn Bong Joon-ho luôn né tránh định nghĩa này. Ông từng chia sẻ rằng mình không có ý định làm một tác phẩm chính trị rõ rệt. Vậy thì ta nên hiểu bộ phim như thế nào? 

Câu trả lời có lẽ nằm ở chỗ: The Host không phản đối nước Mỹ như một quốc gia nmà phản đối hệ thống quyền lực quốc tế mà Mỹ đại diện, cùng sự lệ thuộc mù quáng của Hàn Quốc vào nó. 

Một trong những cảnh phim kết lại là khi Kang-du tắt bản tin tiếng Anh trên TV. Tin tức Mỹ về con quái vật không còn quan trọnganh quay về bên mâm cơm, bên đứa trẻ sống sót, chọn sự sống bình thường hơn sự thật bị kiểm duyệt. 

✦ Nhưng đến cuối cùng, quái vật bị tiêu diệt bằng… chai xăng và cây sắt 

Không phải Mỹ, không phải chính phủ mà là gia đình nhỏ bé, nghèo khổ, lạc lõng đứng lên đánh bại con quái vật. Họ không đại diện cho ai cả, ngoài chính nỗi đau của những người bị bỏ rơi bởi hệ thống. 

Khi nhìn theo cách này, The Host không phải là phim chống Mỹ, mà là phim chống lại sự bất công có hệ thống bất kể nó đến từ đâu? 

Cuối cùng, Bong Joon-ho để khán giả tự quyết định: quái vật là thứ trồi lên từ sông Hàn hay là thứ đang được bảo vệ bằng TV, tin tức, và dây thép gai? Và nếu The Host có chống lại thứ gì, thì có lẽ không phải là nước Mỹ. Mà là sự im lặng trước cái ác, được bao bọc bởi lời nói dối có tổ chức.