Kim chi nha

Khi tri thức bị kiểm soát: Vì sao công nghệ in kim loại của Hàn Quốc không thể tạo nên cuộc cách mạng?

M
theannieverse2704
2025.07.23 Thích 0 Lượt xem 1130 Bình luận 0

Ở Hàn Quốc, người ta thường tự hào rằng công nghệ in bằng chữ kim loại rời (movable metal type) của mình ra đời sớm hơn châu Âu 150 năm, với tác phẩm nổi tiếng “Jikji” (Thích Ca Chân Kinh) – được in từ năm 1377, trước cả Kinh Thánh Gutenberg.

Thế nhưng, trái với tiềm năng to lớn, công nghệ này lại không thể trở thành động lực cho một cuộc cách mạng tri thức hay kinh tế. Vì sao vậy?

Tri thức bị kiểm soát bởi triều đình

Từ thời Goryeo đến triều đại Joseon, việc in ấn và phát hành sách đều do hoàng thất nắm độc quyền. Không phải ai cũng có quyền xuất bản. Cơ quan xuất bản duy nhất chính là vua và triều đình, đồng thời cũng là cơ quan kiểm duyệt.

Triều đình quyết định:

  • Nội dung tri thức được phép truyền bá
  • Những cuốn sách nào được in
  • In bao nhiêu bản và phân phối cho ai

Chính vì thế, các sách được in ra chỉ xoay quanh giáo dục Nho giáo và các văn bản phục vụ hành chính – không hơn. Những tư tưởng mới, kiến thức vượt ra ngoài hệ thống Nho giáo bị loại bỏ, không được xuất hiện trên mặt giấy.

Sự thiếu vắng tinh thần thương mại và khát vọng tri thức

Ở châu Âu thời kỳ đó, các nhà in tư nhân, giới thương nhân, nhà cải cách, nhà khoa học cùng thúc đẩy phong trào in ấn lan rộng. Nhưng ở Joseon, không có "nhà doanh nghiệp" nào như Gutenberg hay Schöffer – những người nhìn thấy cơ hội lan tỏa tri thức.

Người Joseon coi sách là biểu tượng thiêng liêng, dành riêng cho tầng lớp quý tộc trí thức. Nông dân, thương nhân, người thường dân không được xem là “xứng đáng” để chạm vào tri thức. Cách nghĩ này trở thành rào cản vô hình, khiến công nghệ in ấn chỉ trở thành di sản văn hóa – chứ không tạo ra bước nhảy vọt nào trong khoa học hay kinh tế.

Nếu lịch sử có thể quay lại…

Nếu triều đình Joseon từng cho phép in ấn hàng loạt bằng chữ Hangeul (chữ viết Hàn Quốc) trên nền công nghệ in kim loại, nếu tri thức được chia sẻ bằng ngôn ngữ của người dân, nếu những cải tiến trong nông nghiệp, y học, văn hóa và thương mại có thể lưu thông rộng rãi...

Thì có thể đất nước Hàn Quốc đã không phải chịu đựng một cách bị động trong các cuộc chiến như nhật xâm lược (Imjin war), chiến tranh Mãn Thanh, và sau đó là thời kỳ bị đô hộ.

Kinh tế hiện đại: Phát minh không đủ, quan trọng là thị trường

Lịch sử kinh tế hiện đại cũng chứng minh điều đó.

  • MP3 – một phát minh của Hàn Quốc, ra đời sớm hơn cả Apple iPod
  • Cyworld – mạng xã hội Hàn Quốc từng xuất hiện trước cả Facebook

Nhưng MP3 không thành công toàn cầu, còn Cyworld bị lãng quên, bởi vì chúng không tiếp cận được thị trường lớn và không thể "chạm đến cảm xúc của người tiêu dùng".

Ngược lại, iPod và Facebook trở thành biểu tượng toàn cầu – không phải vì công nghệ vượt trội, mà vì chiến lược tiếp thị (marketing) hiểu đúng thị trường, nắm bắt nhu cầu và cảm xúc đại chúng.

Bài học từ Jikji và iPod

Phát minh chỉ là điểm khởi đầu. Không có thị trường – phát minh mãi chỉ là di sản. Tri thức bị kiểm soát – xã hội không thể đổi mới

Đó là lý do vì sao "di sản vĩ đại" như Jikji không thể trở thành một cuộc cách mạng tri thức, và tại sao "sớm hơn không có nghĩa là thành công hơn".

Bình luận 0

/upload/52968136c34d47978b3a9ffa270da2cd.webp

Văn hóa

Câu chuyện gián điệp có thật qua bộ phim ‘The Spy Gone North’:

M
Ocap
Lượt xem 4414
Thích 0
2024.11.12 07:31
Câu chuyện gián điệp có thật qua bộ phim ‘The Spy Gone North’:

Ca sĩ IU kiện 180 người bình luận bôi nhọ, trong đó có cả bạn cùng trường.

M
Ocap
Lượt xem 4429
Thích 0
2024.11.12 07:18
Ca sĩ IU kiện 180 người bình luận bôi nhọ, trong đó có cả bạn cùng trường.

Chương trình trải nghiệm cuộc sống tại chùa 2 ngày 1 đêm (Chùa Hwa Un Sa - Yong In)

M
Ocap
Lượt xem 4311
Thích 0
2024.11.11 11:14
Chương trình trải nghiệm cuộc sống tại chùa 2 ngày 1 đêm (Chùa Hwa Un Sa - Yong In)

Truyện “Nhật Ký Kẻ Sát Nhân" [ 2 ]

M
Ocap
Lượt xem 4497
Thích 0
2024.11.11 11:09
Truyện “Nhật Ký Kẻ Sát Nhân" [ 2 ]

Truyện "Nhật Ký Kẻ Sát Nhân" [ 1 ]

M
Ocap
Lượt xem 3976
Thích 0
2024.11.11 10:01
Truyện "Nhật Ký Kẻ Sát Nhân" [ 1 ]

Tẩy chay đàn ông? Phong trào 4B của Hàn Quốc thu hút sự quan tâm tại Mỹ sau chiến thắng của Trump

M
Ocap
Lượt xem 3348
Thích 0
2024.11.11 07:42
Tẩy chay đàn ông? Phong trào 4B của Hàn Quốc thu hút sự quan tâm tại Mỹ sau chiến thắng của Trump

Di Chuyển Bằng Tàu Điện Ngầm Ở Seoul: Nỗi Bức Xúc và Áp Lực Của Những Người Đi Làm

M
Ocap
Lượt xem 4346
Thích 0
2024.11.06 13:22
Di Chuyển Bằng Tàu Điện Ngầm Ở Seoul: Nỗi Bức Xúc và Áp Lực Của Những Người Đi Làm

Bạn đang tìm kiếm tình yêu và drama? 'I am Solo' đang tuyển người nước ngoài cư trú tại Hàn Quốc tham gia

M
Ocap
Lượt xem 4219
Thích 0
2024.11.01 13:07
Bạn đang tìm kiếm tình yêu và drama? 'I am Solo' đang tuyển người nước ngoài cư trú tại Hàn Quốc tham gia

Khám Phá Kho Tư Liệu Nghệ Thuật Đặc Biệt tại Bảo Tàng Nghệ Thuật Leeum

M
Ocap
Lượt xem 4386
Thích 0
2024.10.29 08:50
Khám Phá Kho Tư Liệu Nghệ Thuật Đặc Biệt tại Bảo Tàng Nghệ Thuật Leeum

Giới trẻ Hàn Quốc đang dần quay trở lại tình yêu với sách truyền thống

M
Ocap
Lượt xem 4295
Thích 0
2024.10.29 07:59
Giới trẻ Hàn Quốc đang dần quay trở lại tình yêu với sách truyền thống

Tuyển Tình Nguyện Viên cho Chợ Giáng Sinh Châu Âu Lần Thứ 13! 🎄

M
Ocap
Lượt xem 3465
Thích 0
2024.10.29 07:32
Tuyển Tình Nguyện Viên cho Chợ Giáng Sinh Châu Âu Lần Thứ 13! 🎄

Liên hoan Phim Quốc tế Seoul 29 Giây lần thứ 10 🎬

M
Ocap
Lượt xem 3506
Thích 0
2024.10.29 07:29
Liên hoan Phim Quốc tế Seoul 29 Giây lần thứ 10 🎬

"Mẹ sẽ quay về!!!" Hành Trình Đầy Nước Mắt Của Người Mẹ Bắc Triều Tiên Đi Tìm Tự Do Cho Con

M
Ocap
Lượt xem 4326
Thích 0
2024.10.28 13:45
"Mẹ sẽ quay về!!!" Hành Trình Đầy Nước Mắt Của Người Mẹ Bắc Triều Tiên Đi Tìm Tự Do Cho Con

Tên Gọi và Di Sản Xã Hội: Câu Chuyện Về Họ Kim, Lee và Park tại Hàn Quốc

M
Ocap
Lượt xem 4505
Thích 0
2024.10.25 16:40
Tên Gọi và Di Sản Xã Hội: Câu Chuyện Về Họ Kim, Lee và Park tại Hàn Quốc

Chương Trình "2024 부산 안보관광 자원 연계 팸투어": Khám Phá Địa Điểm Du Lịch An Ninh Tại Busan

M
Ocap
Lượt xem 4530
Thích 0
2024.10.25 10:12
Chương Trình "2024 부산 안보관광 자원 연계 팸투어": Khám Phá Địa Điểm Du Lịch An Ninh Tại Busan
31 32 33 34 35