🔒 Startup Hàn Quốc Có Bị “Chôn Sống” Trong Mê Cung Luật Lệ?

Robot giao hàng đứng chờ ở sảnh vì… thiếu luật. Khăn trải giường tái chế bị xem là rác thải công nghiệp. Y tế từ xa mãi dậm chân ở “vùng thử nghiệm”. Trong khi công nghệ chạy vọt từng ngày, hệ thống luật pháp Hàn Quốc lại đang đứng yên, thậm chí giật lùi. 

🚫 Sáng tạo bị “giết từ trong trứng” 

Startup không thua vì yếu, mà vì bị kìm hãm Những công ty khởi nghiệp công nghệ cao từng được ca ngợi là động lực tương lai của Hàn Quốc giờ đang mắc kẹt trong một mê cung quy định rối rắm và lỗi thời. 

Từ những chiếc robot thông minh có thể tự giao hàng đến tận cửa, đến các dịch vụ tái chế thân thiện môi trường, hay y tế từ xa ứng dụng AI tất cả đều đang bị ngăn lại vì không có… luật phù hợp để cho phép chúng hoạt động. 

♻️ Tái chế cao cấp nhưng vẫn là… rác thải? 

Một ví dụ điển hình: startup JeClean tại Jeju chuyên thu gom chăn ga và đồng phục từ các khách sạn 5 sao, nghiền nhỏ và tái tạo thành sợi vải mới cho ngành thời trang. 

Tuy nhiên, vì Luật Kinh tế tuần hoàn hiện hành xem những tấm ga giường đó là "rác thải công nghiệp", công ty buộc phải có giấy phép “Doanh nghiệp tái chế tổng hợp” để được hoạt động hợp pháp. Giấy phép này đòi hỏi phải xây dựng một cơ sở xử lý hoàn chỉnh thứ mà đại diện công ty mô tả là “đòi hỏi hàng chục tỷ won cho một thị trường tái chế còn chưa kịp hình thành”. 

Sáng kiến “xanh” bị bóp chết ngay trên bàn khởi sự, không phải vì không có người ủng hộ mà vì luật chưa sẵn sàng cho tương lai. 

🤖 Robot thông minh, nhưng chỉ được… đứng yên 

Một công ty khác phát triển robot giao hàng có gắn tay, có thể bấm thang máy, cầm thức ăn, và giao tận cửa nhà. Về mặt kỹ thuật, nó hoàn hảo. Thế nhưng thực tế? Robot này chỉ được phép chạy đến sảnh tầng 1 của tòa nhà vì không có điều luật nào cho phép robot có tay hoạt động ngoài trời. Kết quả là doanh nghiệp phải… tháo tay robot ra. Một đại diện công ty cay đắng: “Chúng tôi có công nghệ mang thức ăn từ xe tải đến tận cửa nhà bạn, nhưng trong môi trường pháp lý hiện tại đó là điều không tưởng.” 

🛩️ Giao thông hàng không đô thị? 

Mới lên ý tưởng đã bị “đụng trần” Ngay cả lĩnh vực “đỉnh cao” như UAM giao thông hàng không đô thị cũng chịu cảnh tương tự. Một công ty startup chuẩn bị triển khai dịch vụ bay chở khách bằng máy bay cánh quạt đơn, nhưng chưa kịp bay thì đã bị “đụng trần” vì sự mâu thuẫn giữa các điều khoản trong hai luật cùng điều chỉnh ngành hàng không. 

Một luật yêu cầu thiết bị hỗ trợ bay trong mọi điều kiện, trong khi luật còn lại lại… không. Startup mắc kẹt, không biết theo ai. Dự án đình trệ, nhà đầu tư lắc đầu. 

🩺 Y tế từ xa: mãi mãi là “dự án thí điểm”? 

Dr. Now và các nền tảng khám bệnh từ xa đang sống trong cảnh “nửa sống nửa chết”. Trong khi thế giới đang dùng AI để cá nhân hóa điều trị, Hàn Quốc vẫn dậm chân với mô hình “thí điểm kéo dài nhiều năm”. Thậm chí, việc giao thuốc yếu tố sống còn của khám từ xa vẫn bị cấm hoàn toàn. CEO Dr. Now nói thẳng: “Không có giao thuốc, thì khám từ xa chỉ là một nửa giải pháp. Đây không phải là đổi mới, đây là mô hình bị chặt cụt chân.” 

🧵 Phát minh đột phá cũng không được… gọi tên 

Một công ty sản xuất vải chống thấm không dùng fluor công nghệ đầu tiên trên thế giới lại được xếp vào ngành... "sản xuất vải thông thường" do không có mã phân loại ngành phù hợp. Vì bị xếp sai danh mục, startup này không thể đăng ký hỗ trợ, không được xét duyệt vào khu công nghiệp, và càng không thể gọi vốn theo các chương trình dành cho công nghệ mới. Trong bối cảnh đó, giới startup kêu gọi cần lập mã ngành tạm thời dành riêng cho doanh nghiệp đổi mới “Startup Code” để tồn tại đến khi luật kịp thay đổi. 

🧱 “Quy định cát-xê” Sandbox không còn là cứu tinh 

Từng được xem là lối thoát, nhưng hệ thống “sandbox quy định” vốn cho phép tạm miễn quy định để thử nghiệm công nghệ mới nay đang bị chê là rườm rà, ngắn hạn, không có sức bật chính sách. 

Theo Korea Startup Forum, quy trình sandbox hiện tại đòi hỏi hồ sơ phức tạp, thời gian đánh giá dài, và chỉ dừng ở mức “thử cho biết”, chứ không gắn kết với hành lang chính sách lâu dài. Họ kêu gọi phát triển một phiên bản mới Sandbox 2.0 nơi quá trình “thử nghiệm → chính sách → luật hóa” phải liền mạch, và do chính tư nhân đồng kiến tạo để phản ứng nhanh với nhu cầu thị trường. 

🧭 Tương lai đang đến, nhưng luật pháp vẫn ở quá khứ 

Hàn Quốc là một trong những quốc gia có năng lực công nghệ mạnh mẽ nhất thế giới. Nhưng khi luật chỉ cho phép những gì “được liệt kê rõ” mới được làm thì mọi điều mới mẻ đều mặc định là bị cấm. Startup Hàn Quốc không thiếu sáng kiến. Họ chỉ thiếu luật phù hợp để sống. Muốn không lỡ nhịp thế giới, Hàn Quốc cần chuyển mình từ tư duy “kiểm soát trước” sang “chấp thuận có điều kiện”, và đặc biệt: gỡ bỏ nỗi sợ trước cái mới.