Đại học Quốc gia Seoul đang mất chính sinh viên của mình vào tay thị trường và các trường khác

Trong khi Đại học Quốc gia Seoul vẫn là cái tên hàng đầu của giáo dục Hàn Quốc, một thực tế đang gây nhiều tranh cãi và lo ngại trong nội bộ giới học thuật: số lượng sinh viên hệ cử nhân của trường lựa chọn học tiếp lên bậc sau đại học ngay tại chính ngôi trường này đang giảm mạnh, kéo theo những cảnh báo về “sự suy yếu hệ thống từ bên trong”. 

Theo số liệu mới nhất do trường cung cấp, tỷ lệ sinh viên học tiếp lên cao học tại chính SNU (trừ khối Luật) hiện chỉ còn 26,6%, tức chưa đến 1/3. Bốn năm trước, con số này là 31,6%. Nghĩa là, chỉ sau một nhiệm kỳ học thuật, SNU đã đánh mất khoảng 5% số sinh viên tinh hoa của chính mình – không phải vì họ ra nước ngoài, mà vì họ chọn đi nơi khác, hoặc rời hẳn khỏi con đường học thuật. 

Con số càng trở nên đáng lo khi mở rộng phạm vi khảo sát: kể cả khi cộng thêm sinh viên tốt nghiệp từ các đại học hàng đầu khác như Yonsei hay Korea, tổng tỷ lệ sinh viên thuộc nhóm SKY (ba đại học top đầu Hàn Quốc) tiếp tục học cao học tại SNU cũng chỉ là 37,2%, giảm 4,3 điểm phần trăm so với 41,5% của năm 2021. Nghĩa là không chỉ SNU, mà cả hệ thống tuyển sinh cao học tại các trường tinh hoa Hàn Quốc đều đang gặp khó trong việc giữ chân nhân lực nghiên cứu chất lượng cao. 

Phân tích theo từng khối ngành cho thấy sự sụt giảm tập trung rõ nhất tại những ngành vốn được coi là trụ cột nghiên cứu và đổi mới quốc gia. Tại Trường Kỹ thuật (Seoul National University College of Engineering), số sinh viên cử nhân của chính trường học tiếp lên cao học chỉ chiếm 20% trong tổng số 291 người nhập học năm nay. Ngành Kinh doanh cũng tương tự, với tỷ lệ chỉ 20,3%. 

Trong khi đó, các ngành xã hội và khoa học tự nhiên dao động từ 28% đến hơn 45%, cho thấy xu hướng “chảy máu” nhân lực rõ hơn ở các ngành liên quan đến kỹ thuật và công nghiệp vốn đòi hỏi quy mô phòng lab lớn, đầu tư dài hạn, và có tính ứng dụng thực tiễn cao. Giới giáo sư và quản lý học thuật tại SNU đưa ra nhiều lý do, trong đó phổ biến nhất là vấn đề “mất động lực học thuật” do chênh lệch đãi ngộ. Trong bối cảnh thu nhập của giảng viên đại học không tăng đáng kể suốt nhiều năm, lại bị bỏ xa bởi thị trường việc làm doanh nghiệp, sinh viên ưu tú đang cân nhắc nhiều hơn về chi phí – lợi ích khi quyết định học tiếp. 

Một giáo sư thuộc Khoa Điện – Điện tử bình luận rằng: “Ngay cả du học nước ngoài cũng giảm vì học cao học không còn được coi là lộ trình đáng đầu tư nữa. Ngày càng nhiều sinh viên không coi nghề giáo sư là lựa chọn nghề nghiệp lý tưởng.” Không chỉ yếu tố tài chính, SNU còn đối mặt với một vấn đề nghiêm trọng hơn, đó là thiết kế chương trình đào tạo. Nhiều ý kiến cho rằng lộ trình học tại SNU quá dày đặc, đặc biệt với các chương trình tích hợp Thạc sĩ – Tiến sĩ. 

Các bài kiểm tra đầu ra, yêu cầu viết luận văn và tiêu chuẩn công bố khoa học cao khiến nhiều sinh viên coi đây là “chặng trung gian tiêu tốn quá nhiều năng lượng” nếu họ vẫn dự định du học hoặc làm nghiên cứu ở nước ngoài. Trong khi các trường đại học tư thục lớn hơn có thể “mềm hóa” quá trình để linh hoạt hơn trong thu hút nhân tài, thì SNU vẫn kiên định với độ khó điều khiến không ít sinh viên lựa chọn tránh né. Vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn khi xu hướng này không đi kèm với gia tăng chất lượng đầu vào từ bên ngoài. 

Tỷ lệ sinh viên từ Yonsei và Korea cũng gần như không tăng, với Korea chỉ tăng nhẹ 0,6% trong 4 năm. Nói cách khác, SNU không chỉ mất đi sinh viên của mình, mà còn chưa đủ sức hút để lôi kéo sinh viên xuất sắc từ trường khác. Mặc dù trường đã đưa ra một số giải pháp như chương trình học nối tiếp Cử nhân – Thạc sĩ (BA-MA), tăng cường hỗ trợ hội thảo quốc tế, hay các chương trình viết học thuật bằng tiếng Anh, nhưng hiệu quả vẫn còn hạn chế. Trong nội bộ, nhiều người đánh giá nếu không có thay đổi về cơ chế đãi ngộ, linh hoạt chương trình, và điều chỉnh chiến lược đào tạo, SNU có thể phải đối mặt với một vòng xoáy tụt dốc kép: vừa giảm sinh viên ưu tú, vừa hạ thấp chất lượng đầu ra nghiên cứu. 

Câu hỏi lớn hiện nay không chỉ là vì sao sinh viên SNU không học tiếp ở SNU, mà là điều gì đang khiến một đại học quốc gia vốn được xem là chuẩn mực học thuật Hàn Quốc lại dần mất đi năng lực giữ chân chính những người từng chọn mình đầu tiên. Khi tài năng không còn ở lại, vấn đề không chỉ nằm ở cá nhân mà nằm ở cấu trúc. Và nếu cấu trúc đó không kịp thay đổi, thì có lẽ chính SNU mới là người cần "tái tuyển chọn lại" sứ mệnh của mình.