Trùm cuối lộ diện: Vụ lừa đảo tài chính khủng khiếp nhất lịch sử Hàn Quốc bị phanh phui

Một vụ lừa đảo Ponzi quy mô siêu lớn núp bóng hình thức "nghệ thuật tài chính" (Art-tech) vừa bị phanh phui tại Hàn Quốc, với mức thiệt hại ước tính lên đến hàng nghìn tỷ won. Trung tâm của vụ án là Seojeong Art Center, một gallery nổi tiếng đã hoạt động trong lĩnh vực đầu tư nghệ thuật từ năm 2015. Đây được dự báo là vụ lừa đảo có quy mô thiệt hại lớn nhất từng được ghi nhận tại quốc gia này.

Seojeong Art Center bị điều tra khẩn cấp

Vào cuối tháng 6, Đội Điều tra Đặc biệt của Sở Cảnh sát Thủ đô Seoul đã tiến hành khám xét trụ sở chính của Seojeong Art Center tại Gangnam, Seoul và tịch thu điện thoại của Giám đốc điều hành Lee. Động thái này diễn ra sau khi nhiều nạn nhân đồng loạt đệ đơn kiện Giám đốc Lee về tội lừa đảo và vi phạm Luật Hoạt động nhận tiền gửi trái phép, khi công ty này đột ngột ngừng chi trả lợi nhuận từ tháng 5. Hiện tại, Sở Cảnh sát Thủ đô Seoul đã tiếp nhận và tập trung điều tra tất cả các đơn kiện được gửi từ khắp cả nước. Theo thông tin ban đầu, đã có hơn 300 nạn nhân được xác định, và số lượng đơn kiện vẫn đang tiếp tục tăng lên.

Chiêu trò lừa đảo vô cùng tinh vi

Seojeong Art Center đã thu hút nhà đầu tư bằng cách quảng bá các sản phẩm Art-tech, cam kết lợi nhuận hấp dẫn. Theo mô hình này, nhà đầu tư sẽ mua các tác phẩm của nghệ sĩ trực thuộc gallery và ký gửi lại cho trung tâm trong vòng một năm. Đổi lại, Seojeong Art Center hứa hẹn sẽ tạo ra lợi nhuận thông qua các hoạt động triển lãm, quảng cáo, và tài trợ, sau đó chi trả cho nhà đầu tư 0.8% lãi suất mỗi tháng. Đặc biệt, công ty còn cam kết sẽ mua lại tác phẩm nếu không bán được sau khi hết hợp đồng, nhằm đảm bảo hoàn vốn cho nhà đầu tư. Gần đây hơn, Seojeong Art Center còn mở rộng sang hình thức "đầu tư phân mảnh" vào các tác phẩm của danh họa quốc tế như Andy Warhol, hứa hẹn lợi nhuận 1% mỗi tháng.

Tuy nhiên, đến cuối tháng 5 năm nay, Seojeong Art Center đã bất ngờ ngừng chi trả lợi nhuận. Giám đốc Lee ban đầu gửi lời xin lỗi thông qua các đại lý, đổ lỗi cho cuộc điều tra thuế của Cục Thuế Quốc gia và hứa sẽ thanh toán một lần vào ngày 30/6. Tuy nhiên, lời hứa này đã không được thực hiện. Được biết, tổng số tiền nợ thuế của Seojeong Art Center lên tới 5,5 tỷ won, và cá nhân Giám đốc Lee cũng nợ 7 tỷ won. Sau đó, Giám đốc Lee tiếp tục phát đi thông báo thứ hai (cũng qua đại lý), cho rằng hoạt động kinh doanh bị đình trệ do việc cảnh sát khám xét, và việc bình thường hóa hoạt động sẽ gặp khó khăn trong thời gian tới. Các nạn nhân cho biết Giám đốc Lee đã hoàn toàn cắt đứt liên lạc khi họ tìm cách đòi lại tiền vốn.

Phương thức lừa đảo của Seojeong Art Center được đánh giá là gần như tương đồng với các vụ lừa đảo gallery trước đó, điển hình là việc sử dụng các nhà môi giới bảo hiểm để bán sản phẩm một cách có tổ chức, cam kết lãi suất cao (trên 10% mỗi năm) đi kèm bảo hiểm vốn gốc – một đặc trưng của mô hình Ponzi.

Tuy nhiên, vụ án Seojeong Art Center được dự báo sẽ gây thiệt hại lớn nhất từ trước đến nay bởi công ty này đã hoạt động từ năm 2015, ngay từ những ngày đầu art-tech được chú ý. Trong khi đó, các vụ án lớn trước đây như Gallery K và Jiwoong Art Gallery (gây thiệt hại hàng trăm tỷ won) chỉ mới được thành lập lần lượt vào năm 2017 và 2019.

Một đại diện trong ngành nghệ thuật cho biết: "Nếu Gallery K là một startup mới nổi, thì Seojeong Art Center lại mang hình ảnh của một doanh nghiệp tầm trung vững chắc. Vì đây là một công ty có uy tín, vụ việc đã gây ra cú sốc lớn trong giới." Một nạn nhân họ Lee, người đã đầu tư 30 triệu won cách đây hai năm, chia sẻ: "Seojeong Art Center có mức đầu tư tối thiểu là 30 triệu won, cao hơn các công ty khác, nên tôi biết có rất nhiều 'khách sộp'. Xung quanh tôi có những người mất tới 400-500 triệu won là chuyện thường."

Các vụ lừa đảo Art-tech đã liên tục tái diễn từ năm 2023. Chỉ tính riêng năm nay, nhiều giám đốc gallery như Art Value, Art Buddy, Dongbaek Art Gallery đã bị khởi tố và đang trong quá trình điều tra. Cuối năm ngoái, Chủ tịch Jeong của Jiwoong Art Gallery đã bị kết án 23 năm tù giam trong phiên sơ thẩm vào tháng 3 và hiện đang kháng cáo.

Cảnh sát Hàn Quốc khuyến cáo công chúng cần hết sức thận trọng khi tiếp cận các khoản đầu tư "đảm bảo vốn gốc" với lợi nhuận cao hơn lãi suất ngân hàng.