Tòa án tối cao lật lại phán quyết trắng án trong vụ vi phạm luật bầu cử của Lee Jae-myung

Ứng viên tổng thống hàng đầu có thể đối mặt với áp lực ngày càng tăng về tư cách ứng cử

Vào thứ Năm (1/5), Tòa án Tối cao Hàn Quốc đã ra phán quyết lật ngược quyết định của tòa phúc thẩm trước đó về việc tuyên trắng án cho ứng viên tổng thống của Đảng Dân chủ Hàn Quốc (DPK), ông Lee Jae-myung, trong vụ án vi phạm Luật Bầu cử. Vụ việc hiện được chuyển trả lại tòa phúc thẩm để xét xử lại. 

Mặc dù phán quyết này chưa ngay lập tức tước quyền tranh cử của ông Lee trong cuộc bầu cử tổng thống dự kiến diễn ra vào ngày 3 tháng 6, nhưng phán quyết của Tòa án Tối cao — cho rằng tòa phúc thẩm đã diễn giải sai luật và ngầm chỉ ra ông Lee có tội ở một số cáo buộc — được dự đoán sẽ làm dấy lên tranh cãi chính trị về sự phù hợp của ông trong vai trò ứng viên, khi chỉ còn chưa đầy năm tuần nữa là đến ngày bầu cử. 

Theo luật hiện hành, bất kỳ ai bị phạt từ 1 triệu won (khoảng 699,30 USD) trở lên vì vi phạm luật bầu cử sẽ bị cấm tranh cử vào các chức vụ công trong vòng 5 năm, hoặc lên đến 10 năm nếu bị kết án tù. 

Vụ án tập trung vào hai phát ngôn gây tranh cãi của ông Lee trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2021. Viện kiểm sát buộc tội ông vi phạm Luật Bầu cử Công chức khi đưa ra những tuyên bố sai sự thật liên quan đến các dự án phát triển đất tại Seongnam, tỉnh Gyeonggi, thời ông còn làm thị trưởng thành phố này. 

Trong một cuộc phỏng vấn truyền hình năm 2021, ông Lee nói rằng ông không quen biết ông Kim Moon-ki (đã mất), một quan chức cấp cao liên quan đến một trong các dự án. Về bức ảnh cho thấy ông và ông Kim chơi golf cùng nhau ở nước ngoài, ông Lee cho rằng bức ảnh đã bị cắt ghép để khiến người xem hiểu lầm về mối quan hệ của hai người, khẳng định ông Kim chỉ là một trong hàng chục người tham gia chuyến đi. Trong một phát biểu khác tại buổi kiểm toán của Quốc hội, ông Lee nói rằng Bộ Đất đai đã “gây áp lực” lên chính quyền thành phố để cấp phép cho một dự án khác ở Baekhyeon-dong.

Tòa án quận trung tâm Seoul ban đầu kết tội ông Lee vào tháng 11/2024, tuyên án một năm tù nhưng cho hưởng án treo hai năm — một bản án sẽ khiến ông bị tước quyền tranh cử trong 10 năm. Tuy nhiên, Tòa án tối cao Seoul đã lật lại phán quyết này vào tháng 3, cho rằng các phát biểu của ông Lee chỉ là quan điểm cá nhân hoặc cách nhìn nhận, chứ không phải tuyên bố sai sự thật có chủ ý. 

Tuy nhiên, Tòa án Tối cao xác định rằng những phát biểu của ông Lee về chuyến đi chơi golf với ông Kim và việc bộ gây áp lực đã vượt quá giới hạn của tự do ngôn luận và là những tuyên bố sai sự thật có khả năng gây hiểu lầm cho cử tri. Tòa án cho rằng việc ông Lee nói ảnh đã bị cắt ghép có thể khiến cử tri nghĩ rằng ông chưa từng chơi golf với ông Kim. “Nhưng ông ấy thực sự đã chơi golf với ông Kim trong chuyến đi đó, nên phát biểu đó là sai sự thật,” bản án viết. 

Tòa cũng kết luận rằng không có bằng chứng cho thấy Bộ Đất đai đã gây áp lực lên chính quyền thành phố, và rằng chính quyền Seongnam tự nguyện thay đổi quy hoạch khu vực liên quan. 

“Tuyên bố của ông Lee là những lời nói về sự việc trong quá khứ, có thể được chứng minh bằng bằng chứng cụ thể,” tòa nhấn mạnh. “Đây không chỉ là sự phóng đại hay ý kiến mơ hồ.” 

Trong số 12 thẩm phán của Tòa án Tối cao, 10 người đồng tình với phán quyết này. Sau phán quyết, ông Lee nói: “Kết quả hoàn toàn khác với những gì tôi nghĩ… Điều quan trọng nhất là điều mà người dân mong muốn. Tôi sẽ đi theo nguyện vọng đó.” Việc Tòa án Tối cao xử lý nhanh chóng vụ án — ra phán quyết chỉ 34 ngày sau khi tiếp nhận đơn kháng cáo — đã thu hút sự chú ý của cả hai phía chính trường. Giới phê bình cho rằng tư pháp đang bị chính trị hóa, trong khi những người khác cho rằng tòa chỉ đang làm tròn trách nhiệm do tính cấp thiết của cuộc bầu cử sắp tới. 

Ông Lee hiện cũng đang phải đối mặt với nhiều phiên tòa khác, bao gồm cáo buộc hối lộ, khai man, chuyển tiền trái phép sang Triều Tiên và lạm dụng thẻ tín dụng công trong thời gian làm tỉnh trưởng Gyeonggi. Tuy nhiên, không vụ nào trong số này dự kiến sẽ được kết luận trước ngày bầu cử tổng thống.