Chi hàng trăm triệu để sang Hàn học nghề, cuối cùng trở thành người cư trú bất hợp pháp

Câu chuyện đắng cay của các thực tập sinh Việt Nam tại Kimhae

Ngày 21/4, trước Văn phòng Xuất nhập cảnh Kimhae (Busan), một thanh niên 23 tuổi người Việt đã nắm chặt micro, kể lại hành trình đầy cay đắng của mình. Sau phần chia sẻ bằng tiếng Việt, ông Kim Geu-ru, Trưởng phòng Tư vấn Đông Busan thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Dân chủ (Democratic Confederation of Trade Unions - DCTU) đã đứng ra thông dịch. 

Thanh niên này cho biết, từ tháng 9/2023, anh theo học tiếng Hàn tại một trung tâm ở Hà Nội để chuẩn bị cho kế hoạch du học nghề tại Hàn Quốc. Anh đã nộp đầy đủ các khoản phí, bao gồm học phí, ký túc xá, bảo hiểm, thiết bị học tập… cho cả một năm học tại Hàn Quốc. 

ẢNH MINH HỌA BÀI VIẾT

Sau khi hoàn thành khóa học ở Việt Nam, trung tâm giới thiệu rằng chỉ cần hoàn thành một năm học tại một trường dạy nghề ở Hàn, anh sẽ được chuyển đổi từ visa du học nghề D-4-6 sang visa lao động tay nghề cao E-7. 

Tháng 4/2024, anh chính thức đặt chân tới Hàn Quốc và nhập học tại một trường nghề ở Kimhae. Tuy nhiên, thực tế khác xa lời hứa. Khi đến ký túc xá, anh phát hiện mình phải sống chen chúc cùng ba người khác trong một căn phòng nhỏ. 

Nhà trường hứa sẽ cấp thẻ cư trú sau ba tháng, nhưng lời hứa ấy không bao giờ thành hiện thực. Đến tháng 11/2024, khi chuẩn bị gia hạn visa tại Văn phòng Xuất nhập cảnh Kimhae, anh được yêu cầu nộp phạt 500.000 won do visa đã hết hạn. 

Dù đã nhiều lần yêu cầu giải thích, trường không đưa ra được câu trả lời rõ ràng. Không thẻ cư trú, không visa hợp pháp, thanh niên này – cùng nhiều bạn khác – bị đẩy vào tình trạng cư trú bất hợp pháp, sống trong nỗi lo sợ mỗi khi bước ra đường. 

ẢNH MINH HỌA BÀI VIẾT

Một vụ bê bối mở rộng: Từ 13 người thành 33 nạn nhân Trường hợp của anh không phải cá biệt. Cũng trong buổi họp báo hôm 21/4, DCTU chi nhánh Gyeongnam cho biết số nạn nhân đã tăng mạnh. Sau khi nộp đơn tố cáo hồi tháng 2 liên quan đến 13 thực tập sinh người Việt, họ tiếp tục nhận được tố cáo từ 15 người khác, nâng tổng số nạn nhân lên 33 người, tất cả đều là thanh niên Việt Nam, chủ yếu trong độ tuổi 20. 

Theo DCTU, trong số đó: 18 người đã nhập cảnh Hàn Quốc (7 người vào tháng 6/2023, 8 người vào tháng 10/2023, 3 người vào tháng 4/2024) 15 người còn lại đã nộp tiền nhưng không thể xin được visa nhập cảnh. Hầu hết các thực tập sinh đều dự định học nghề hàn xì, sau đó làm việc tại các nhà máy đóng tàu Hàn Quốc. 

Tuy nhiên, kế hoạch đã tan vỡ vì những sai phạm nghiêm trọng từ phía trường nghề. Tiền mất, tương lai mịt mờ Chi phí để tham gia chương trình này không hề nhỏ. 

Theo ông Kim Geu-ru, ngoài học phí và chi phí sinh hoạt tại Hàn Quốc, mỗi thực tập sinh còn phải trả từ 10–15 triệu won (tương đương 200–300 triệu đồng) cho các khoản phí dịch vụ môi giới tại Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở chi phí đầu vào, ngay cả khi đã nhập học, thực tập sinh vẫn tiếp tục bị đòi thêm tiền: 

Họ được yêu cầu đóng thêm 400–520 triệu won cho 6 tháng học phí và ký túc xá với lời hứa sẽ được gia hạn visa. Nhưng cuối cùng, visa không được gia hạn, và số tiền này cũng không được hoàn trả. Điều kiện học tập cũng rất tồi tệ: Các lớp học thiếu giảng viên hướng dẫn. 

Thiết bị học tập là đồ cũ, hỏng hóc, không được thay thế. Ký túc xá là những căn hộ nhỏ, 3–4 người phải chung sống trong diện tích chật chội, mỗi người vẫn phải trả 20 triệu won/tháng (60–80 triệu cho một căn hộ). 

Nghiêm trọng hơn, khi tình trạng cư trú bất hợp pháp xảy ra, trường nghề đã giữ lại hộ chiếu và thẻ đăng ký người nước ngoài của học sinh. Phải sau khi bị khởi kiện hình sự và dân sự, trường mới miễn cưỡng gửi lại 6 thẻ cư trú cho văn phòng luật sư đại diện cho các nạn nhân. 

Những người không được sang Hàn cũng thành nạn nhân 15 thanh niên Việt Nam còn lại đã nộp mỗi người 691 triệu đồng qua trung tâm du học tại Việt Nam để được học tại trường nghề ở Kimhae, nhưng họ chưa bao giờ được cấp visa để nhập cảnh. Cho đến nay, họ vẫn chưa được hoàn tiền. 

Nạn nhân khởi kiện – Chính phủ bị yêu cầu vào cuộc Các thực tập sinh đã nộp đơn tố cáo lên Sở Cảnh sát Trung tâm Kimhae với các cáo buộc lừa đảo, tham ô và thất trách nghiệp vụ đối với những người đứng đầu trường nghề. 

Song song đó, họ cũng đệ đơn kiện yêu cầu hoàn trả số tiền đã đóng. DCTU Gyeongnam kêu gọi Bộ Tư pháp Hàn Quốc: Cấp phép cư trú nhanh chóng cho các thực tập sinh bị hại. 

ẢNH MINH HỌA BÀI VIẾT

Tạo điều kiện để họ được tiếp tục học nghề tại các trường hợp pháp. Hỗ trợ nạn nhân đòi lại số tiền đã đóng. Họ cũng chính thức gửi văn bản yêu cầu giải trình đến Văn phòng Xuất nhập cảnh Kimhae. 

Phía trường nghề phủ nhận trách nhiệm Trường nghề liên quan đã phản hồi rằng: Việc visa chỉ được gia hạn 4 tháng thay vì 6 tháng là do bị từ chối bởi cơ quan xuất nhập cảnh, không phải lỗi từ phía trường. 

Trường từng đề nghị học sinh xuất cảnh rồi xin nhập cảnh lại, nhưng học sinh từ chối. Họ khẳng định sẽ hoàn trả số tiền liên quan đến phần dịch vụ chưa thực hiện nếu pháp luật yêu cầu. 

Hiện tại, cảnh sát Kimhae đang tiến hành điều tra vụ việc.